Bevindingen Trendmonitor acute zorg ROAZ NHFL 2022-2024 

Achtergrond 

De jaarlijkse trendmonitor acute zorg biedt het Regionaal Overleg Acute Zorg (ROAZ) Noord-Holland / Flevoland (NH/FL) inzicht in de ontwikkelingen in regionale patiëntenstromen over de tijd. Onze laatste rapportage beschrijft de primaire acute patiëntenstromen HAP, RAV en SEH over de periode 2023 en 2024, met 2022 als referentiejaar. Door middel van Excel-vragenlijsten is geaggregeerde data op jaarbasis over de zorgvraag opgevraagd bij de betreffende ketenpartners. Onderstaand een korte samenvatting van de resultaten en conclusies. Het uitgebreide rapport is hier te vinden: Trendmonitor-NAZNHFL-2022-2024-2.pdf 

Bevindingen 

Bevolking  

Het aantal inwoners in de ROAZ-regio NH/FL is gestaag gestegen van 3,34 miljoen in 2022 naar 3,43 miljoen in 2024, een stijging van 2,5% in twee jaar.1 Volgens de meest recente bevolkingsprognose zal het aantal inwoners verder stijgen tot 3,61 miljoen in 20302. Het aantal 80-plussers is in de jaren 2022-2024 gestegen met 9% en zal naar verwachting tot 2030 verder toenemen met zo’n 40% t.o.v. 2024.  

HAP  

Het aantal verrichtingen bij de HAP’s is over de periode 2022-2024 afgenomen van 804.977 naar 752.138 (-6,6%). De daling was in alle zes de subregio’s te zien met een bandbreedte van -9,0% in FL tot -3,7% in NHN. Deze daling van het aantal verrichtingen is tegen de demografische ontwikkelingen in (toename van het totaal aantal inwoners met 2,5% en een nog grotere toename van het aantal 80-plussers (9%)). Deze daling is niet alleen te zien in onze ROAZ-regio, maar is ook zichtbaar in het gehele land. De Benchmark Huisartsenspoedposten 2023 van InEen rapporteerde een daling van 7% ten opzichte van 2022. Het is onduidelijk waardoor deze daling is veroorzaakt. Mogelijk dat inhaalzorg in 2022 na de pandemie een verklaring is voor het relatief hoge aantal verrichtingen in dat jaar.  

Opvallend is verder dat, met uitzondering van de urgentie 0/1, alle urgenties een daling laten zien. De daling is het grootst bij de laagurgente klachten (urgentie 4 en 5). Deze daalden met respectievelijk 11,1% en 10,7% ten opzichte van 2022. Mogelijk is dit het effect van de campagne SPOED=SPOED, waarbij patiënten worden opgeroepen alleen met echte spoed de HAP te bellen, en/of de toegenomen inzet van digitale zelftriage. Uit de jaarrapportage huisartsenzorg 2024 van het Nivel blijkt een stijging van het aantal zorgcontacten in de dagpraktijken in 2024. Dit is mogelijk een verschuiving van verrichtingen van de HAP van deze laagurgente klachten naar de reguliere huisartsenzorg.  

Het aandeel zelfverwijzers blijft ondanks de stijging van 4,0% naar 5,7% laag. Mogelijk heeft dit een relatie met de verdere integratie van de HAP’s en SEH’s, waarbij de HAP tijdens de ANW-uren verantwoordelijk is voor de triage aan de poort. 

RAV  

Het aantal RAV-inzetten in de ROAZ-regio NH/FL is met 2,8% licht gestegen, van 217.644 in 2022 naar 223.953 in 2024. Subregio AA laat een lichte daling ten opzichte van 2022 zien (-1,3%). In de andere vijf subregio’s is het aantal RAV inzetten gestegen.  

Op ROAZ-niveau is het aantal RAV inzetten voor 0-4-jarigen met -11,4% afgenomen en het aantal inzetten voor ouderen ≥65 jaar 7,1% gestegen ten opzichte van 2022. De stijging bij ouderen is in lijn met de prognoses uit het ROAZ-beeld 2023. Zowel het aantal A0/A1 ritten (1,8%) als A2 ritten (3,1%) is gestegen. Het aantal aanvragen inzet RAV via burger/112 nam met 2,7% licht toe. Het aantal inzetten EHGV (Eerste Hulp Geen Vervoer) op ROAZ-niveau is in 2024 toegenomen met 6,7%. Het aantal declarabele ritten is nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van 2022 (0,6%).  

SEH  

Tegen de verwachtingen uit het ROAZ-beeld 2023 in is het aantal SEH-bezoeken in NH/FL over de periode 2022-2024 licht afgenomen, van 362.119 naar 353.928 (-2,3%). Deze trend in het aantal SEH- bezoeken varieert van -6,2% in GV tot +3,2% in ZW. Mogelijk is de omvorming van de SEH op locatie VUmc van het Amsterdam UMC tot een Specialistische Spoedopvang (SSO) en het samengaan van de twee Tergooi-locaties tot één nieuwe locatie in Hilversum hier van invloed op geweest.  

Aanvullend zijn de belangrijkste bevindingen bij de SEH’s over de periode 2022-2024 op ROAZ-regio niveau:  

• Het aantal bezoeken in de leeftijdscategorieën <75 jaar is afgenomen, met subregionale variatie tussen -6,4% en -3,2%. Bij ouderen ≥75 jaar is een lichte stijging zichtbaar (2,3%). Deze stijging onder ouderen sluit aan bij de prognoses uit het ROAZ-beeld 2023, al is de stijging wel veel minder sterk dan verwacht (+4% per jaar). 

• Het aantal zelfverwijzers (-6,6%) en verwijzingen via 112/ambulance (-3,2%) is afgenomen, terwijl het aantal verwijzingen via de huisarts/HAP is toegenomen (9,9%). Met daarbij de kanttekening dat ook het aantal in de categorie overig/onbekend is gedaald (-5,9%). De daling van het aantal zelfverwijzers en stijging van het aantal huisarts/HAP-verwijzingen is een ontwikkeling die past bij de landelijke trend waar HAP’s en SEH’s nauwer samenwerken en SEH’s sluiten. 

• Het aantal patiënten dat na de SEH naar huis gaat (3,6%) en wordt overgeplaatst (16,7%) is toegenomen, het aantal interne opnames afgenomen (-7,7%). Vergelijking van de bestemming na SEH-bezoek over de periode 2022-2024 wordt echter beperkt door wijzigingen in registraties. Er is enige variatie zichtbaar tussen de subregio’s. De stijging van het aantal patiënten dat na de SEH naar huis gaat en de afname van het aantal opnames vanaf de SEH’s, sluit goed aan bij de landelijke trend waar patiënten steeds meer thuis worden behandeld en verzorgd. 

 Bron: NAZNHFL