Aanleiding
De afdelingen verloskunde van de ziekenhuizen in Amsterdam-Amstelland kampen al enige jaren met toenemende capaciteitsproblemen. Het aantal stops en weigeringen door de verlosafdelingen is hoog. Geregeld moeten verloskundigen verschillende ziekenhuizen bellen voor een beschikbare bevalplek. Er zijn verschillende oorzaken aan te wijzen voor deze capaciteitsproblemen, waaronder medicalisering van de zwangerschap en daardoor een verschuiving van de zorgvraag naar de tweede lijn. De belangrijkste oorzaak ligt echter op het personele vlak, met name bij het tekort aan gespecialiseerde obstetrie-, kinder- en neonatologie-verpleegkundigen.
Oplossingen
Er is, jammer genoeg, niet één algehele oplossing voorhanden om deze capaciteitsproblematiek te reduceren. Het vergt verschillende parallelle oplossingen en intensieve samenwerking tussen de partijen die betrokken zijn bij de geboortezorg. Daartoe hebben regiobestuurders van ziekenhuizen, vertegenwoordiging vanuit de eerstelijns verloskundigen (EVAA), kraamzorgorganisaties en verzekeraars in een (eerste) Bestuurlijk Overleg Verloskundige Capaciteit Amsterdam-Amstelland uitgesproken verantwoordelijkheid te willen nemen voor de krapte in de capaciteit van de geboortezorg. Zij hebben aangegeven dit zowel vanuit de eigen instelling op te pakken, maar ook in breder regionaal verband.
Prioritering oplossingen
In opdracht van het bestuurlijk overleg is het operationeel Coördinerend Overleg Geboortezorg Amsterdam-Amstelland (COGAA) opgericht. Het COGAA is vanaf oktober 2021 aan de slag gegaan met de uitwerking van een regioplan geboortezorg Amsterdam-Amstelland met een duidelijk doel en een aantal haalbare regionale oplossingen/projecten en interne lokale oplossingen/projecten (ondersteund door de organisaties zelf) voor de (middel)lange termijn tot 2024/2025.
Na een inventarisatie van mogelijke oplossingsrichtingen landelijk en regionaal is gestart met multidisciplinaire groepsgesprekken met alle afdelingen Verloskunde in Amsterdam-Amstelland, de kraamzorg en met de eerstelijnsverloskundigen. Hiermee zijn uiteindelijk in het COGAA 13 regionale en 10 lokale oplossingen gedestilleerd, geprioriteerd en uitgewerkt.
De 23 geprioriteerde oplossingen zijn in het plan langs de volgende drie lijnen uitgewerkt:
- Voorkomen is beter dan genezen; voorkomen van onnodige verwijzingen naar de tweede lijn en substitutie van tweede lijn naar eerstelijns zorg (o.a. kleinschalige praktijkvoering verloskundigen, balloninleidingen eerste lijn & gelijke faciliteiten poliklinische bevallingen ziekenhuizen).
- Op formatie; maximaal opleiden, behouden en functiedifferentiatie (o.a. maximaal opleiden, een kraamzorgpool voor poliklinische bevallingen & inzet verloskundigen in opleiding in kader functiedifferentiatie).
- Optimale inzet; optimalisatie spreiding en processen (o.a. telemonitoring ziekenhuizen, voorspellen pieken in geboortes op basis van à terme aantallen en fast-track sectio’s).
Planning en borging
De regionale en lokale projecten behoeven naast een goede planning ook (bij positieve resultaten) goede borging, zowel gedurende de looptijd van de projecten als daarna. De eerste projecten zijn inmiddels gestart. De verwachting is natuurlijk dat de meeste projecten succesvol zullen uitpakken, maar sommigen zullen uiteindelijk toch niet, of maar gedeeltelijk, haalbaar blijken. Gedurende de uitvoering van het plan zullen de collega’s in het COGAA-overleg een vinger aan de pols houden. Indien geconstateerd wordt dat knelpunten en vertragingen niet opgelost kunnen worden via het COGAA, dan zal geëscaleerd worden naar het bestuurlijk overleg.
Het plan kan op korte termijn nog onvoldoende effect sorteren, het is namelijk net gestart. Met de drukke zomerperiode voor de boeg vindt daarom door de geboortezorgpartners zelf in Amsterdam-Amstelland een bepaalde vorm van coördinatie plaats om de schaarse capaciteit beter te verdelen.
Voor vragen of meer informatie kunt u terecht bij Corina de Groot (c.degroot@amsterdamumc.nl) of Martijn Rhebergen (m.rhebergen@amsterdamumc.nl)